Verschillen tussen mannen en vrouwen

Verschillen tussen mannen en vrouwen zijn fascinerend. Ze leveren volop materiaal voor geestige en minder geestige sketches. Want mannen en vrouwen zijn verschillend: ‘Mannen komen van Mars en vrouwen komen van Venus’. De titel van de bestseller van John Gray is spreekwoordelijk geworden.

Man-vrouw-verschillen in de hersenen

Biologen kunnen je haarfijn uitleggen waar ‘m dat verschil in zit: de hersenen namelijk. Specifieker: in de verschillen tussen (de ontwikkeling van) de hersenhelften. Om evolutionaire redenen hebben mannen door hun hersenstructuur over het algemeen een groter ruimtelijk en wiskundig inzicht, en zijn vrouwelijke hersenen vaker natuurtalenten op sociaal en communicatief vlak.

Taboe op het benoemen van verschillen tussen mannen en vrouwen

Tegen dergelijke wetenschappelijke feiten over man-vrouw-verschillen kun je natuurlijk weinig inbrengen. Dat maakt het taboe dat rust op het benoemen van verschillen tussen mannen en vrouwen des te interessanter. Want waarom is het in onze huidige cultuur not done om te benadrukken dat Venus en Mars verschillend zijn?

Dat heeft alles te maken met het waardeoordeel dat gekoppeld wordt aan de verschillen tussen mannen en vrouwen. En met de geschiedenis van dat dat waardeoordeel. In de Bijbel worden de verschillen tussen mannen en vrouwen uitgebeeld op een heel archetypische manier. De benadering van vrouwen is heel patriarchaal. De rolverdeling tussen mannen en vrouwen is evolutionair authentiek: de vrouwen in huiselijke posities, en mannen zijn wegens hun fysieke overwicht de baas. Dat God zelf de man boven de vrouw plaatste werd afgeleid uit het feit dat de man eerst geschapen was. Ook het gegeven dat de eerste vrouw tenslotte de hele schepping en het mensdom in het ongeluk stortte met haar hap van de verboden appel – en Adam verleidde tot dezelfde fout – heeft niet in het voordeel van vrouwen gewerkt. Sterker nog: met de Bijbel in de hand zijn vrouwen onderdrukt en als ongelijkwaardig aan mannen behandeld.

Egalitair omgaan met mannen en vrouwen

Remonstranten kunnen eigenlijk niet zo goed uit de voeten met het patriarchale van de Bijbel. Met name omdat het verschil tussen mannen en vrouwen in de Bijbel vooral toepassing vind in machtsstructuren.

In onze tijd is het gangbaar om egalitair om te gaan met mannen en vrouwen. We zijn huiverig de verschillen tussen mannen en vrouwen te benadrukken, want dat lijkt al snel op een waardeoordeel. Toch zijn er wel verschillen, want sommige sociale bezigheden onderneem je alleen met mannen en andere activiteiten doe je alleen met vrouwen. Dat heeft te maken met sekse gebonden eigenschappen.

Gelijkwaardigheid van individuen

Remonstranten stellen zichzelf de vraag hoe om te gaan met de golfbewegingen in de geschiedenis van dergelijke – op godsdienst gestoelde – opvattingen. Aan de ene kant heb je het patriarchale beeld van de sterke mannen en de richters uit de Bijbel. (De Bijbel is toch de bron van het christendom en kan niet genegeerd worden.) En aan de andere kant is het vrouwonvriendelijk beeld van de ondergeschikte vrouw maatschappelijk onacceptabel in onze tijd. En emancipatie komt niet voor in de Bijbel.

De remonstranten zoeken tussen Bijbel en tijdgeest naar ruimte voor een niet-patriarchaal geloof. Ze geloven namelijk in de gelijkwaardigheid van individuen als schepsels van God. Ongeacht sekse, geaardheid of ras. Dat hebben de remonstranten dan weer van Jezus geleerd – ook te vinden in de Bijbel.

Tegen de achtergrond van eeuwenlange achterstelling van vrouwen op religieuze gronden mag een slogan ‘Mijn God laat vrouwen voorgaan’ het goede voorbeeld geven. Maar als je vrouwen letterlijk voor laat gaan zul je zien dat sommige vrouwen dat prettig vinden, en andere vrouwen dat absoluut niet op prijs stellen! Blijkbaar zijn er niet alleen verschillen tussen mannen en vrouwen, ook vrouwen zijn onderling verschillend. Gelukkig maar, want generaliseren, daar houden remonstranten helemaal niet van.