Hoe zijn de mensen ontstaan?

Mijn God schiep eerst de dieren, maar daarna schiep God de mensen. Althans zo lees je het in het scheppingsverhaal in het Bijbelse boek Genesis. Nu zijn remonstranten niet van de letterlijke lezing en bovendien hebben ze geen moeite met het accepteren en integreren van wetenschappelijke inzichten in hun theologische visie. Wat gelooft een remonstrant dan over het ontstaan van mensen?

Van de vraag ‘hoe zijn mensen ontstaan?’ ligt geen remonstrant wakker. Over het algemeen hangen remonstranten geen letterlijk scheppingsverhaal aan. De wetenschappelijke stand van zaken – en de door en sinds Darwin ontwikkelde opvattingen over ontstaan van leven en soorten – zijn voor remonstranten een acceptabele weg.

Zijn mensen dan niet door God geschapen? Gods hand en invloed zullen remonstranten nooit ontkennen, ook niet in evolutionaire processen die tot de moderne mens hebben geleid. Dat het woord ‘schepping’ toch in de taal blijft zitten is dan ook niet verwonderlijk.

Plaats van de mens in de schepping

Is de mens in de remonstrantse visie te beschouwen als een ‘soort dier’? Of is de mens ‘de kroon op de schepping’, superieur omdat hij na de dieren geschapen is? Eigenlijk geen van beide. Maar de mens is wel een bijzonder schepsel. Een soort met verstand en bewustzijn, en daarmee met verantwoordelijkheid. Zijn verstand verschaft hem de mogelijkheid aandacht te besteden aan duurzaamheid. Dat is de dure plicht van verstand en geweten.

Als de mens de kroon op de schepping wíl zijn moet hij ook een wijze koning zijn. Door de aarde te beheren en leefbaar te houden. Door dieren niet alleen als productiemiddel te zien, maar door mèt ze te leven.

Wat ook de uitkomst mag zijn van je nadenken over hoe mensen zijn ontstaan: het noopt hoe dan ook tot nederigheid. Tot het kennen van je plaats temidden van andere levende wezens, in een wereld met een verscheidenheid aan soorten. Waar de mens zich niet als heerser en uitbuiter manifesteert, maar als onderdeel van de natuur – of zo je wilt: de schepping.

Duurzaamheid

De remonstranten geven concreet inhoud aan dit besef van verantwoordelijkheid voor het leven om ons heen en voor de planeet. Al jaren houden ze zich bezig met het thema duurzaamheid – lang voor het een modewoord was.

Remonstrantse taakgroep DuO (duurzame ontwikkeling)

Om het thema duurzaamheid concreet te maken is jaren geleden de landelijke remonstrantse taakgroep DuO (duurzame ontwikkeling) opgezet. Deze taakgroep is onderdeel van de remonstrantse diaconale instelling ‘Geloof en Samenleving’.

In de afgelopen jaren besteedde de DuO aandacht aan het financieel ondersteunen van kleinschalige projecten gericht op het schoner produceren van voedsel, zelfvoorzienende landbouw, kennisprojecten over de productie van gezond voedsel, voedings-/onderwijsprojecten, waterprojecten die te maken hebben met klimaatverandering, en milieu-en diervriendelijk boeren.

Vluchtelingen en klimaat

In 2016 zijn de thema’s waarop actie wordt ondernomen: vluchtelingen en klimaat. De taakgroep sluit zich aan bij de opvatting dat er aantoonbaar verband is tussen klimaatverandering en vluchtelingenstromen. De uitbuiting van de aarde door mensen keert zich uiteindelijk tegen de mensheid. Zo worden we uiteindelijk allemaal direct of indirect geconfronteerd met de gevolgen van het gedrag van de menselijke soort. En met ons niet te negeren ‘onderdeel zijn’ van het grote geheel van de schepping.